Duyu bütünleme bozukluğu, beynin vücudumuzdan gelen duyusal bilgileri doğru şekilde işleyememesi sonucu ortaya çıkan nörolojik bir durumdur. Görme, işitme, tat, koku, dokunma ve hareket gibi duyularımızdan gelen bilgileri beyin işler ve bu bilgiler ışığında çevremize uygun tepkiler veririz. Bu işleyişte bir aksama olduğunda, çocuklarda davranış, gelişim ve öğrenme ile ilgili çeşitli problemler görülebilir. Bu sürece “duyu bütünleme” adı verilir.
NEDENLER VE BELİRTİLER
Duyu bütünleme bozukluğu genellikle erken çocukluk döneminde fark edilir. Çocuklar, günlük yaşantılarında çevresel uyaranlara alışmayı ve motor becerileri geliştirmeyi doğal olarak öğrenir. Ancak bazı çocuklarda bu süreç sağlıklı ilerlemez. Bu durumda çocuk, çevreden gelen duyusal uyarılara uygun, otomatik ve planlı şekilde tepki vermekte zorlanır.
Bu zorluklar bazen “kork, kaç, savaş” gibi ilkel tepkilerle kendini gösterebilir. Tepkiler çoğu zaman aşırı ve duruma uygun olmayan şekilde gelişir.
Bozukluk 3 farklı şekilde ortaya çıkabilir:
Beyin gelen duyusal mesajları hiç alamaz.
Mesajlar alınır ama diğer duyularla sağlıklı biçimde ilişkilendirilemez.
Mesajlar düzenli gelir ancak beyin bu mesajları bir araya getirip anlamlandıramaz.
Bu durumda çocukta motor beceri, dil gelişimi ve duygusal dengeyle ilgili çeşitli sorunlar yaşanabilir.
EN SIK GÖRÜLEN BELİRTİLER:
Dokunmaya, sese, ışığa ya da harekete aşırı hassasiyet
Duyusal uyaranlara yetersiz tepki
Dikkat dağınıklığı
Sosyal ve duygusal zorluklar
Aşırı hareketlilik ya da tam tersi düşük aktivite seviyesi
Sakarlık ve dikkatsizlik
Kendini kontrol etmede zorlanma
Geçişlerde güçlük (örneğin bir oyundan diğerine geçememe)
Sakinleşememe
Zayıf benlik algısı
Konuşma ve motor gelişim gecikmeleri
Okul başarısında gerilik
YAŞ GRUPLARINA GÖRE BELİRTİLER
0–6 Ay
Kucaklanmaya direnç
Dokunulmaktan rahatsızlık
Emme ve beslenme güçlüğü
Göz teması kurmama
Işıktan rahatsız olma
Hareket ettirildiğinde ağlama
Oyuncaklara ilgisizlik
Uyku problemleri
Alt değiştirmeye veya banyo yapmaya karşı tepki
Ağızla oyuncak keşfetmeme
6–12 Ay
Yutma ve çiğneme zorlukları
Yeni gıdalara direnç
Öğürme ve kusma
Kirli bezden rahatsız olmama
Dış çevreden çabuk etkilenme
Değişiklikleri tolere edememe
Düşük kas tonu, fiziksel geri kalma
Oturma ve hareketlerde gecikme
2–4 Yaş
Sarılmayı sevmeme
Dikkat süresinde kısalık
Saç kesimi, yüz yıkama gibi durumlara aşırı tepki
Oyun alanlarında bulunmak istememe
Sallanma, zıplama gibi hareketlere tepki
Denge sorunları, sürekli düşme
Belirli yiyeceklere karşı duyarlılık
Sert cisimleri çiğneme isteği
Geç cevap verme
İnce motor becerilerde zorluk (kalem tutma, kaşık kullanma)
Giyinip soyunmada zorlanma
Okul Çağı
Dikkat ve öğrenmede zorlanma
Yazma ve el becerilerinde sorunlar
Fiziksel aktivitelere katılmama
Kas zayıflığı nedeniyle dik oturamama
Parmak ucunda yürüme eğilimi
Sosyal ortamlarda çekingenlik
Özgüven eksikliği
Grup içinde yer almakta güçlük
Denge ve çabuk yorulma sorunları
2-17 YAŞ ARASI ÇOCUKLAR İÇİN YAŞ GRUPLARINA GÖRE;
2–4 Yaş Arası Belirtiler
Sarılmaktan hoşlanmama, dokunmaya karşı hassasiyet
Saç kestirme, tırnak kesme, yüz yıkama gibi durumlarda aşırı tepki
Dağınık oyun ortamında dikkatini toplayamama
Oyun alanlarından kaçınma, sallanma ve zıplamadan rahatsız olma
Etrafa çarparak yürüme, düşme ve sakarlık
Bazı yiyeceklerden kaçınma veya yiyecek olmayan şeyleri çiğneme isteği
İsmi çağrıldığında geç cevap verme
Kalem-kaşık gibi nesneleri kullanmakta zorlanma
Giyinip soyunma gibi günlük işlerde beceriksizlik
5–7 Yaş Arası Belirtiler (Okula Başlangıç Dönemi)
Dikkat toplamakta zorlanma
Yeni bilgi öğrenmede güçlük
Yazma ve çizim becerilerinde gerilik, kalemi çok bastırma veya çok silik yazma
Oyunlara veya grup etkinliklerine katılmama
Oturma sırasında kayarak durma, postür bozuklukları
Sosyal ilişkilerde çekingenlik
Parmak ucunda yürüme eğilimi
Özgüven eksikliği, kendini ifade etmede güçlük
8–12 Yaş Arası Belirtiler (İlkokul – Ortaokul Dönemi)
Akademik başarıda iniş çıkışlar
Grup içinde yer almakta zorlanma
Arkadaşlık kurmakta güçlük, içe kapanıklık
Karmaşık görevlerde zorlanma (hem fiziksel hem zihinsel)
El becerilerinde yavaşlık, yazma-yapıştırma-kesme işlerinden kaçınma
Aşırı hareketlilik veya çok düşük enerji
Sakinleşmede güçlük, hızlı duygusal tepkiler
Vücut farkındalığında zayıflık: dengesizlik, çabuk yorulma
13–17 Yaş Arası Belirtiler (Ergenlik Dönemi)
Günlük yaşamda organizasyon ve planlama becerilerinde zorluk
Spor ve beden eğitimi gibi fiziksel etkinliklerden kaçınma
Duruş bozuklukları, kas zayıflığına bağlı yorgunluk
Sosyal ilişkilerde yalnızlık hissi veya sosyal ortamlardan çekilme
Pedia Turkiye olarak web sitemizi geliştirmek, kullanışlı, etkili ve güvenli hale getirmek amacıyla çerezler (cookie) kullanıyoruz. Sitemizde gezinmeye devam etmeniz halinde cihazınızdaki çerezlere erişebileceğimizi de kabul ediyorsunuz. Ayrıntılı bilgiye ve çerezleri engelleme yöntemlerine Çerez Politikası’dan ulaşabilirsiniz.
Bu çerezler, internet sitemizin düzgün çalışması ve temel işlevlerini yerine getirebilmesini sağlar. Tarayıcı ayarlarınızı değiştirerek bu çerezleri devre dışı bırakabilirsiniz, ancak bu, internet sitesinin düzgün çalışmasını engelleyebilir.
İşlevsellik Çerezleri
İşlevsellik çerezleri kullanım tercihlerinizi hatırlayan çerezlerdir. İşlevsellik çerezlerini kabul ederek, sitenin daha kolay çalışması için gerekli özellikleri kullanabilirsiniz. Bu çerezlerden bir kısmının sağlayıcıları yurt dışında bulunmaktadır. Bu çerezlerin kullanımını etkinleştirmeniz halinde çerezler aracılığıyla işlenen kişisel verileriniz yurt dışına aktarılacaktır.
Pazarlama/Hedefleme Çerezleri
İşlevsellik çerezleri kullanım tercihlerinizi hatırlayan çerezlerdir. İşlevsellik çerezlerini kabul ederek, sitenin daha kolay çalışması için gerekli özellikleri kullanabilirsiniz. Bu çerezlerden bir kısmının sağlayıcıları yurt dışında bulunmaktadır. Bu çerezlerin kullanımını etkinleştirmeniz halinde çerezler aracılığıyla işlenen kişisel verileriniz yurt dışına aktarılacaktır.
Analitik (Performans) Çerezleri
İşlevsellik çerezleri kullanım tercihlerinizi hatırlayan çerezlerdir. İşlevsellik çerezlerini kabul ederek, sitenin daha kolay çalışması için gerekli özellikleri kullanabilirsiniz. Bu çerezlerden bir kısmının sağlayıcıları yurt dışında bulunmaktadır. Bu çerezlerin kullanımını etkinleştirmeniz halinde çerezler aracılığıyla işlenen kişisel verileriniz yurt dışına aktarılacaktır.
x
Çerez Politikası
Pedia Turkiye olarak web sitemizi geliştirmek, kullanışlı, etkili ve güvenli hale getirmek amacıyla çerezler (cookie) kullanıyoruz. Sitemizde gezinmeye devam etmeniz halinde cihazınızdaki çerezlere erişebileceğimizi de kabul ediyorsunuz. Ayrıntılı bilgiye ve çerezleri engelleme yöntemlerine Çerez Politikası’dan ulaşabilirsiniz.